Historia dobrzańskiej nekropolii sięga roku 1816, kiedy to parafia na czele z proboszczem ks. Kazimierzem Mayem zakupiła na ten cel parcelę za dawną szkołą parafialną. Pierwsze zaś pochówki, wyprowadzone całkowicie poza ogrodzenie kościoła, przypadły na rok 1817, o czym informuje napis wykuty na bramie do nowej części cmentarza wykonanej w 2005 r. Ten pierwszy cmentarz zwany był Na Palaczowym (stąd wśród starszych mieszkańców Dobrej często można usłyszeć zdanie, iż szykują się do przeprowadzki na Palacowo). Szybko jednak okazało się, że cmentarz ten jest zbyt mały, aby pomieścić wszystkich zmarłych. Prawdopodobnie grzebano na nim, oprócz tradycyjnie zmarłych katolików, także innowierców oraz zmarłych wskutek zaraz i epidemii, tak licznie panoszących się na tym terenie w połowie XIX w. (W 1847 r. przez tereny Dobrej przetoczyła się epidemia czerwonki, a w 1849 r. i 1855 r. epidemia cholery. Zarazy te zdziesiątkowały mieszkańców Dobrej, przez co zwiększyła się w bardzo szybkim tempie ilość grobów na cmentarzu. Inaczej bowiem, niż w innych parafiach, chorych grzebano razem ze zmarłymi ze starości). Wobec tego zaczęto szukać rozwiązań dążących do rozszerzenia nekropolii. Już w 1827 r. parafia zarządzana nadal przez ks. Kazimierza Maya zawarła układ z dworem i właścicielem wsi, hr. Ludwikiem Małachowskim i w drodze wymiany zyskała teren pod nowy cmentarz, zwany od tej pory Cmentarzem na Plebańskim. Mimo tego, iż po wspomnianych wcześniej epidemiach nastały lata spokojne, a część mieszkańców na przełomie XIX i XX w. wyemigrowała z Dobrej, w początkach XX w. i w czasach późniejszych znów powrócił problem zbyt małego cmentarza. Wobec tego praktycznie każdy proboszcz parafii stał przed koniecznością powiększenia nekropolii i ogradzania coraz to nowych terenów.
Na dobrzańskim cmentarzu, oprócz zwykłych parafian, spoczywają także postaci zasłużone dla dobrej: kapłani (głównie proboszczowie parafii: ks. Aleksander Bogusz, ks. Hilary Kocańda, ks. Edward Wojtusiak, ks. Władysław Tarasek, ks. Zbigniew Smajdor), nauczyciele (m. in. prof. Leopold Węgrznowicz), ostatni włodarze wsi Dobra (Fryderyk i Antonina Pordesowie), ofiary II wojny światowej, wojskowi i cywile.
Adrian Cieślik
WAŻNE INFORMACJE:
- Cmentarz Parafialny w Dobrej jest własnością Parafii pw. MB Szkaplerznej w Dobrej.
- W imieniu parafii opiekę nad cmentarzem sprawuje firma "Kamieniarstwo Tomasz Patalita", Zalesiany 28, tel. 604 052 263 lub 12-251 42 45. Opiekun cmentarza wykonuje usługi związane z pochówkiem (wykopanie grobu, otwarcie grobowca, budowa nowego grobowca i.t.p.).
- Na cmentarzu można zarezerwować miejsca na przyszły pochówek, po uprzednim założeniu dzierżawy. Sprawę dzierżawy należy załatwić w kancelarii parafialnej.
- Parafia dzierżawi miejsce na cmentarzu na okres 20 lat - po tym czasie dzierżawę należy odnowić.
- Dysponent grobu (osoba, która wydzierżawiła miejsce grobowe) jest zobowiązany do stałej troski o stan i wygląd grobu, nagrobka oraz bezpośredniego jego obejścia.
- Do budowy nagrobków należy używać trwałych materiałów (np. marmuru, granitu i innych rodzajów kamieni). Nagrobki, jak i grobowce nie mogą przekraczać ustalonych granic grobu. Grobowce oraz umieszczone przy grobach ławki nie mogą utrudniać dostępu do innych grobów.
- Należy zgłosić opiekunowi cmentarza zamiar prowadzenia na cmentarzu wszelkich poważniejszych prac, w szczególności ekshumacji zwłok, remontu nagrobka, budowy nowego nagrobka, likwidacji grobu, wykonania betonowych podestów przy grobie, stawiania ławek, sadzenia krzewów.
- Należy zadbać o uprzątnięcie miejsca po wykonanych pracach i zgłosić ekunowi cmentarza zakończenie prac.
- Za szkody wynikłe z niesolidnego wykonania robót, czy nie zapobieżenia szkodzie, powstałej na skutek złego stanu technicznego nagrobka odpowiedzialny jest dysponent grobu, który się nim opiekuje.
- Osoby dzierżawiące miejsca grobowe nie mogą na cmentarzu sadzić drzew.
- Nie wolno pozostawiać i wyrzucać śmieci na cmentarzu i jego obrzeżach. Śmieci należy pozostawiać w kontenerach znajdujących się niedaleko bramy cmentarza.
EKSHUMACJA ZWŁOK:
Ekshumacja polega na wydobyciu zwłok i szczątków z grobu lub miejsca tymczasowego pochówku w celu przeniesienia ich i pochowania w innym miejscu albo przeprowadzenia oględzin lekarsko – sądowych.
Zgodnie z przepisami:
- po rozmowie z Zarządcą sprawę należy zgłosić do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej,
- ekshumacje powinny odbywać się od 16 października do 15 kwietnia w godzinach rannych,
- przy ekshumacji mogą być obecne tylko osoby wykonujące nadzór z urzędu oraz bezpośrednio zainteresowane (najbliższa rodzina zmarłego),
- prawo do pochowania zwłok ma najbliższa rodzina osoby zmarłej, a mianowicie: pozostały małżonek, krewni zstępni, krewni wstępni, krewni boczni do 4 stopnia pokrewieństwa, powinowaci w linii prostej do 1 stopnia,
- jeżeli pomiędzy członkami rodziny powstaje spór dotyczący ekshumacji, osobą (osobami) uprawnioną(uprawnionymi) do złożenia wniosku o ekshumacje będzie osoba(osoby) wskazana prawomocnym rozstrzygnięciem sądu,
- przewożenie zwłok i szczątków reguluje par.10, nr 2 rozporządzenie MZ z 2001 r.
Wymogi dot. ekshumacji zwłok określa art. 15 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz.U. z 2000 r. Nr 23, poz. 295 z późn. zm.) i Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi (Dz. U. Nr 153, poz. 783) wraz z późniejszymi zmianami.